تحلیل ویژگی واحدهای ژئومورفولوژیکی مؤثر در استقرار و شکل گیری سکونتگاه های شمال غرب استان گیلان

Authors

رفعت شهماری اردجانی

abstract

استقرار و پیدایش سکونتگاه ها، بیش از هر چیز تابع شرایط محیط طبیعی (زمین شناسی، توپوگرافی، خاک، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی و آب وهوا)، به ویژه ژئومورفولوژی است؛ چراکه پدیده های ژئومورفولوژیک، بر مکان­گزینی، پراکندگی، حوزۀ نفوذ، توسعۀ فیزیکی و مورفولوژی سکونتگاه ها تأثیر دارند؛ بنابراین، در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهم ترین و مفیدترین کمک ژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح زمین در نقشه های ژئومورفولوژی است. بدین­ترتیب، برنامه­ریزان به راحتی می توانند عوارض مناسب و نامناسب را از یکدیگر تشخیص دهند. این مقاله، از طرحی پژوهشی با عنوان «تهیة نقشة ژئومورفولوژی غرب استان گیلان با مقیاس 1:25000» استخراج شده و به هدف ترسیم عوارض سطح زمین، تنگناها و موانع توسعۀ فیزیکی و همچنین پراکندگی تعداد سکونتگاه های محدودۀ پژوهش انجام گرفته است. روش پژوهش براساس تحلیل فرم و فرایند در نقشه های توپوگرافی 1:25000 و زمین شناسی 1:100000، تهیۀ عکس هوایی است. درنهایت، در چند مرحله بازدید صحرایی، تمام اطلاعات و داده ها روی زمین ارزیابی شدند. مطابق نتایج، پدیده های ژئومورفولوژی، در چهار واحد ساحل، جلگه، کوهپایه و کوهستان، از شرق به غرب قرار گرفته اند. همین امر کافی است تا سکونتگاهای شهری و روستایی محدودة پژوهش، از لحاظ پراکندگی و تراکم، حالت یکنواخت و متجانسی نداشته باشند؛ به­طوری­که از شرق (محدودۀ ساحل و جلگه) به غرب (محدودۀ کوهپایه و کوهستان)، هم بر تعداد سکونتگاه ها و هم بر پراکندگی آن ها افزوده شده است. 692 آبادی در چهار شهرستان غرب استان گیلان (آستارا، تالش، رضوانشهر و ماسال) وجود دارد که از این تعداد، 398 آبادی (42/55 درصد) در غرب (محدودۀ کوهپایه و کوهستان) و 294 آبادی (57/44 درصد) در شرق (محدودۀ جلگه و ساحل) قرار دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل ویژگی واحدهای ژئومورفولوژیکی مؤثر در استقرار و شکل‌گیری سکونتگاه‌های شمال غرب استان گیلان

استقرار و پیدایش سکونتگاه‌ها، بیش از هر چیز تابع شرایط محیط طبیعی (زمین‌شناسی، توپوگرافی، خاک، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی و آب‌وهوا)، به‌ویژه ژئومورفولوژی است؛ چراکه پدیده‌های ژئومورفولوژیک، بر مکان­گزینی، پراکندگی، حوزۀ نفوذ، توسعۀ فیزیکی و مورفولوژی سکونتگاه‌ها تأثیر دارند؛ بنابراین، در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهم‌ترین و مفیدترین کمک ژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح...

full text

شواهد ژئومورفولوژیکی رویداد های هنریچ در شمال غرب ایران

تغییرات شرایط اقلیمی در محیط‌های دریایی و دریاچه ای تاثیری مستقیم بر نوسان سطح آب آنها دارد، سرد شدن هوا، افزایش میزان بارش و کاهش تبخیر نشانه یک دوره بارانی در یک منطقه می‌باشد و نتیجه آن بالا آمدن سطح آب دریاچه‌ها می‌باشد و بالعکس در دوره های گرم با افزایش میزان دما و کاهش بارش در یک بازه زمانی طولانی، می‌توان شاهد کاهش آب دریاچه‌ها در دوره های زمانی مختلف بود. این تحقیق با هدف شناسایی و باز ...

full text

آمایش لندفرم های ژئومورفولوژیکی جهت توسعه سکونتگاه های انسانی (مطالعه موردی: شهرستان های جنوب غرب استان خراسان رضوی)

توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. محدوده موردمطالعه به علت شرایط توپوگرافیکی و زمین‌شناسی دارای محدودیت‌های خاصی در مکان‌گزینی و توسعه‌ای سکونتگاه‌های انسانی می‌باشد. به‌منظور کاهش مخاطرات محدوده جنوب غرب استان خراسان رضوی و اصلاح برنامه‌های آتی توسعه و ایجاد سکونتگاه‌های انسانی، به بررسی امکان‌سنجی منطقه موردمطالعه جهت توسعه سکونتی پرداخته شد. پس ا...

full text

شواهد تغییر شکل کانی‌های رسی خاک در بعضی از واحدهای فیزیوگرافیکی غرب لنگرود، گیلان

The mineralogical composition of soils formed on phyllite and alluvium as well as examination of their mineral weathering characteristics should provide an insight into the stage of weathering. Three soil profiles from mountain, plain and low lands were selected. Based on XRD analysis, clay fractions were dominated by chlorite–vermiculite, vermiculite, HIV, illite, mica–vermiculite or mica-smec...

full text

پایش خشکسالی و تحلیل ویژگی آن در استان گیلان

خشکسالی پدیده‌ای تکرار شونده در اقلیم‌های متفاوت است و آثار آن صرفاً به مناطق خشک و نیمه خشک محدود نمی‌شود، بلکه ممکن است در مناطق با بارش بالا و یا در فصول مختلف سال رخ دهد. از جمله مهم‌ترین مراحل پایش خشکسالی تعیین سنجه‌هایی برای تحلیل شدت و تداوم و فراوانی خشکسالی است. به‌منظور پایش خشکسالی و تحلیل خصوصیات آن در استان گیلان از داده‌های مجموع بارندگی ماهانه ایستگاه‌های سینوپتیک منطقه طی دوره آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

Publisher: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

volume 48

issue 1 2016

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023